Cuba als duikbestemming – Wat maakt het zo uniek?

Cuba is geografisch strategisch gelegen in het hart van het Caribisch gebied, omgeven door de Golf van Mexico, de Atlantische Oceaan en de Caribische Zee. Deze ligging zorgt voor een enorme verscheidenheid aan onderwaterlandschappen en een ongekend rijke biodiversiteit. Dankzij het socialistische beleid van beperkte ontwikkeling en strenge milieuwetten zijn de riffen buitengewoon goed behouden gebleven.

De Cubaanse wateren zijn vrij van vervuiling, het zeeleven is in overvloed aanwezig, en massale visserij is grotendeels verboden in beschermde gebieden. Dit alles maakt het een topbestemming voor duikers die houden van avontuur, natuur, rust en authenticiteit.

De mooiste duiklocaties van Cuba

1. Jardines de la Reina – De Tuinen van de Koningin

Jardines de la Reina is een beschermd marien reservaat dat zich uitstrekt over meer dan 2.000 vierkante kilometer aan koraalriffen, mangroven en kleine eilanden. De naam werd gegeven door Columbus als eerbetoon aan de Spaanse koningin Isabella. Deze archipel staat wereldwijd bekend als een van de best bewaarde ecosystemen in het Caribisch gebied.

Duiken hier betekent zwemmen tussen tientallen Caribische rifhaaien, zij aan zij met nieuwsgierige groupers, kleurrijke papegaaivissen en zelfs Amerikaanse krokodillen. Bekende duikstekken zijn Pipín Wall, Los Indios en Vicente. Het gebied is enkel toegankelijk per liveaboard, wat zorgt voor een rustige en exclusieve ervaring. De wateren zijn kristalhelder en het zicht reikt vaak tot meer dan 40 meter.

2. Maria la Gorda – Parel van het westen

In het uiterste westen van Cuba ligt het Guanahacabibes-schiereiland, thuisbasis van het duikcentrum Maria la Gorda. Dit gebied maakt deel uit van een UNESCO Biosfeerreservaat en biedt rustige duiken in helder, warm water met steile wanden, koraaltuinen en tientallen grotten.

Bekende sites zijn El Acuario, La Baliza en Salon de Maria. De fauna bestaat onder andere uit schildpadden, roggen, snappers, murenen en scholen barracuda’s. Door de beschutte ligging is dit gebied ook perfect voor beginnende duikers en fotografen.

3. Playa Girón & de Varkensbaai (Bahía de Cochinos)

De Varkensbaai, wereldberoemd door de mislukte Amerikaanse invasie in 1961, is vandaag de dag een oase van rust voor duikers. Hier duik je vanaf de kant direct het rif op – geen boot nodig. De onderwaterwereld bestaat uit grotten, verticale wanden, tunnels en een rijk rifleven.

De "Cueva de los Peces" is een cenote (zoetwatergrot) die duikers verleidt met haar mysterieuze dieptes. Door de unieke mix van zoet en zout water zijn hier ook bijzondere diersoorten te vinden. Playa Girón is ook ideaal voor nachtduiken, dankzij de kalme omstandigheden en actieve nachtbewoners zoals kreeften, octopussen en krabben.

4. Isla de la Juventud – Duiken in het zuiden

Dit eiland ligt ten zuiden van het vasteland en is de op één na grootste van Cuba. De duiklocaties rondom het eiland maken deel uit van het Punta Francés Marine National Park. De sites zijn beroemd om hun indrukwekkende tunnelsystemen, wanden, en een overvloed aan rifhaaien, schildpadden en kleurrijke sponzen.

Bekende sites zijn Pared de Coral Negro, Ensenada de los Barcos en Cueva Azul. Het gebied is minder bezocht dan de noordkust en biedt daardoor een zeer authentieke ervaring.

5. Varadero en Cayo Coco – Toegankelijk en gezinsvriendelijk

Voor reizigers die een vakantie combineren met recreatief duiken zijn Varadero en de omliggende Cayos (zoals Cayo Coco en Cayo Guillermo) een prima keuze. Hier zijn verschillende duikcentra actief die dagtrips en cursussen aanbieden. De riffen zijn minder spectaculair dan in het zuiden, maar bieden genoeg voor een ontspannen duikdag met zicht tot 30 meter.

Onderwater zie je vooral veel scholen tropische vissen, kleine rifhaaien, roggen en prachtige koraalformaties. Ook snorkelen is hier populair en makkelijk te combineren met andere excursies.

Marien leven in Cuba

De onderwaterwereld van Cuba is enorm divers en wordt beschouwd als een van de gezondste in het Caribisch gebied. Je kunt hier de volgende dieren tegenkomen:

• Rifhaaien (Caribische, zijdehaaien)
• Amerikaanse krokodillen (vooral bij Jardines de la Reina)
• Groene, karetschildpadden en onechte karetschildpadden
• Murenen, snappers, barracuda’s en tonijn
• Grote groupers (zowel zwart als Goliath groupers)
• Koraalvlinders, papegaaivissen en doktersvissen
• Octopussen, inktvissen, kreeften, garnalen
• Sponzen, anemonen en zacht koraal in vele kleuren

Walvissen en dolfijnen zijn zeldzaam, maar er zijn meldingen van bultruggen en spinnerdolfijnen in het winterseizoen. Nachtduiken brengen het kleinere zeeleven tot leven: fluorescerende planktonen, jagende murenen en slapende papegaaivissen in hun cocon.

Beste reistijd om te duiken in Cuba

De beste periode om te duiken in Cuba is van november tot mei, wanneer het droogseizoen heerst. De temperaturen zijn aangenaam, het zicht onder water is optimaal en het zeeleven is zeer actief. Tijdens de zomermaanden (juni-oktober) kan het warmer zijn en neemt de kans op orkanen toe, vooral in augustus en september.

• Watertemperatuur: 25-30°C het hele jaar
• Beste zicht: 20-40 meter in droge seizoen
• Seizoenshoogtepunten: Haaien en schildpadden spotten van december tot april

Duikopleidingen en uitrusting

Veel duikcentra in Cuba zijn aangesloten bij internationale organisaties zoals PADI en CMAS. De meeste bieden introductieduiken, open water cursussen en gevorderde trainingen aan. De kwaliteit van uitrusting varieert, maar het is altijd aan te raden je eigen masker, snorkel en automaat mee te nemen voor comfort en hygiëne.

Duiken gebeurt bijna altijd onder begeleiding van een gecertificeerde gids. De veiligheid staat hoog in het vaandel, hoewel de uitrusting soms verouderd kan zijn. Informeer daarom vooraf goed bij het gekozen centrum.

Duurzaam toerisme en natuurbehoud

Cuba heeft tal van mariene beschermingszones, waaronder Jardines de la Reina, Guanahacabibes en Cayo Largo. De overheid beperkt het aantal bezoekers en werkt samen met internationale ngo’s voor behoud en monitoring. Duikers worden aangemoedigd om rifvriendelijke zonnebrand te gebruiken en het zeeleven niet te storen.

Het land investeert in ecotoerisme als alternatief voor massatoerisme. Liveaboards hebben bijvoorbeeld strikte regels over afvalbeheer, brandstofgebruik en gedrag onder water. Door verantwoord te duiken draag je bij aan het behoud van deze kwetsbare ecosystemen.

Praktische tips voor een duikvakantie in Cuba

• Visum: Je hebt een toeristenkaart nodig om Cuba binnen te komen. Dit regel je via je reisbureau of luchtvaartmaatschappij.
• Geld: Neem euro’s mee. Wissel lokaal naar CUP of gebruik een internationale kaart (geen Amerikaanse banken!).
• Internet: Beperkt en langzaam. Gebruik offline kaarten en sla belangrijke informatie lokaal op.
• Taal: Spaans is de voertaal. Engels wordt gesproken in toeristische gebieden, maar basiskennis Spaans is handig.
• Gezondheid: Neem een eigen EHBO-kit mee, inclusief medicatie. Drink geen kraanwater.

Waarom kiezen voor duiken in Cuba?

Cuba is een duikbestemming zoals je die zelden tegenkomt. Het biedt ongerepte natuur, uitzonderlijk zeeleven, weinig drukte en een rijke cultuur. Terwijl andere Caribische eilanden vol raken met resorts, cruiseboten en massatoerisme, behoudt Cuba een pure en authentieke charme. Voeg daar het fantastische eten, de koloniale steden en de warme gastvrijheid aan toe, en je hebt de perfecte duikvakantie.

Of je nu droomt van een liveaboard naar Jardines de la Reina, een kantduik in de Varkensbaai, of ontspannen cursussen bij Maria la Gorda – Cuba verwelkomt je met open armen en een rijkdom aan onderwateravonturen.